Ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας

Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (ή ΗΕΩ για συντομία), είναι μία από τις συχνότερες αιτίες απώλειας της όρασης στους ηλικιωμένους με σχεδόν το 50% των ατόμων άνω των 75 ετών να πάσχουν απο κάποια μορφή της.

Ο αμφιβληστροειδής
Ο αμφιβληστροειδής βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού και λειτουργεί σαν το φιλμ σε μια φωτογραφική μηχανή. Είναι το μέρος του ματιού που μετατρέπει το φως σε ηλεκτρικά σήματα τα οποία στη συνέχεια πέρνάνε κατά μήκος του οπτικού νεύρου στον εγκέφαλο και παίρνουν τη μορφή της εικόνας που βλέπετε.

Η περιοχή της ωχράς κηλίδας
Αυτή η περιοχή του αμφιβληστροειδή είναι υπεύθυνη για το μεγαλύτερο μέρος της κεντρικής όρασης μας.
Δυστυχώς αυτό είναι το τμήμα του αμφιβληστροειδούς που επηρεάζεται απο την εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Ο αμφιβληστροειδής εκτός της ζώνης αυτής δεν πλήττεται, πράγμα που σημαίνει ότι η περιφερειακή σας όραση δεν θα επηρεαστεί από την ΗΕΩ. Είναι μόνο η κεντρική όραση που επηρεάζεται προκαλώντας δυσκολία στην ανάγνωση, αλλά όχι μια συνολική τύφλωση.

Τύποι εκφύλισης της ωχράς κηλίδας:
Α) Ξηρού τύπου – είναι μια σταδιακή λέπτυνση του κεντρικού αμφιβληστροειδούς που συνήθως πέρνει πολλά χρόνια για να αναπτυχθεί.
Β) Υγρού ή δισκοειδούς τύπου – εδώ το σώμα προσπαθεί να θεραπεύσει τη γήρανση του αμφιβληστροειδούς, δημιουργώντας τοπική νεο-αγγείωση που αναπτύσσεται μέσα στον αμφιβληστροειδή. Δυστυχώς, αυτά τα αγγεία είναι πολύ εύθραυστα και συχνά αιμορραγούν. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια ξαφνική επιδείνωση της όρασης. Η όραση μπορεί να παραμορφωθεί και οι ευθείες γραμμές, όπως π.χ. τα πλαίσια των παραθύρων, μπορούν να εμφανίζοντε σα να είναι λυγισμένα.

Υπάρχει κάποια θεραπεία;
Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν την ξηρή μορφή για την οποία δεν υπάρχει ειδική θεραπεία εκτός από ειδικά συμπληρώματα διατροφής.- βλ. παρακάτω. Αν και η κατάσταση μπορεί σιγά-σιγά να επιδεινωθεί, ποτέ δεν θα οδηγήσει σε ολική τύφλωση, καθώς συνήθως δεν επηρεάζει την περιφερειακή όραση.
Μερικοί άνθρωποι έχουν την υγρή μορφή της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Η θεραπεία είναι πλέον δυνατόν στις περισσότερες μορφές υγρού τύπου της νόσου λόγω της εισαγωγής των ενέσεων του αντι-αυξητικού παράγοντα των αγγείων, όπως το Lucentis, και στο μέλλον ενδεχομένως η χρήση ακτινοθεραπεία στην ωχρά κηλίδα. Το Lucentis έχει γίνει τώρα η θεραπεία πρώτης γραμμής
στις περισσότερες περιπτώσεις υγρού τύπου της νόσου με καλά αποτελέσματα. Άλλες θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν τη φωτοδυναμική θεραπεία με χρήση Visudyne, πιθανώς σε συνδυασμό με ενδοϋαλοειδικές ενέσεις στεροειδών.
Οι ενδοϋαλοειδικές ενέσεις του αντι-αυξητικού παράγοντα των αγγείων Lucentis
Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών έχουν υπάρξει σημαντικές πρόοδοι όσον αφορά τη θεραπεία του υγρού τύπου της εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, με την εισαγωγή του αντι-αυξητικού παράγοντα των αγγείων (anti VEGF). Αυτή η θεραπεία έχει φέρει επανάσταση στη θεραπεία του υγρού τύπου της εκφύλιση της ωχράς κηλίδας με αποτέλεσμα ένα σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό απώλειας της όρασης σε σχέση με τις προηγούμενες θεραπείες.
Η πιο συνηθισμένη φαρμακευτική ουσία που χρησιμοποιείται για ενέσεις στο μάτι λέγεται Lucentis (Ranibizumab).
Η εμπειρία με αυτό το φάρμακο έχει δείξει ότι μέχρι 40 τοις εκατό των ατόμων με οποιαδήποτε μορφή υγρού τύπου ηλικιακής εκφύλισης της ωχράς κηλίδας διαπίστωσαν μια σημαντική αύξηση στην όραση τους, ενώ με αυτή τη θεραπεία οι υπόλοιποι επωφελήθηκαν από μια σταθεροποίηση της όρασης τους. Το Lucentis είναι ένα τμήμα μονοκλωνικού αντισώματος αντι-VEGF που συνδέει όλα τα ισομερή VEGF. Εχει πλήρη άδεια χρήσης στην Ελλάδα και έχει καταστεί η τυπική θεραπεία για την υγρή ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας.
Το Lucentis χορηγείται ως μια σειρά τριών, μηνιαίων ενέσεων, ακολουθούμενη από εξέταση του αμφιβληστροειδή με τομογραφία συνοχής οπτικής σάρωσης (OCT). Πολλοί ασθενείς χρειάζονται ακόμη τρεις ενέσεις λόγω επίμονης νεοαγγείωσης στον αμφιβληστροειδή και ορισμένοι ασθενείς απαιτούν πολύ περισσότερες ενέσεις κατά τη διάρκεια μιας παρατεταμένης περιόδου.
Στην AthensLaserSight χρησιμοποιούμε πλέον όλο και περισσότερο τις ενέσεις αντι-αυξητικού παράγοντα Lucentis για τη θεραπεία του διαβητικού οιδήματος της ωχράς κηλίδας, απόφραξη της φλέβας του αμφιβληστροειδούς και άλλων καταστάσεων που επηρεάζουν τον αμφιβληστροειδή και όπου υπάρχει οίδημα της ωχράς κηλίδας.

Η επέμβαση
Όλα οι ενδοϋαλωειδικές ενέσεις γίνονται σε άσηπτες συνθήκες για να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα οποιασδήποτε λοίμωξης και γίνεται σε περιβάλλον χειρουργείου. Η ένεση διαρκεί μόνο λίγα λεπτά, γίνεται με αναισθητικές σταγόνες και δεν είναι συνήθως επώδυνη. Μετά την ενστάλλαξη των σταγόνων του αναισθητικού φαρμάκου η ένεση δίνεται μέσω μιας πολύ λεπτής βελόνας. Ο όγκος της ένεσης είναι πολύ μικρός (συνήθως 0.05ml). Μπορείτε συνήθως να φύγετε απο το νοσοκομείο μέσα σε μια ώρα από την ένεση.
Κατά τη διάρκεια των προσεχών ημερών ίσως υπάρξει κάποια ενόχληση και ερυθρότητα του ματιού, αλλά αυτή είναι ήπια και υποχωρεί αρκετά γρήγορα. Μπορεί να παρατηρήσετε μερικά μηγάκια στην όραση σας, αλλά και πάλι αυτά τα συνήθως υποχωρούν σχετικά γρήγορα.
Μπορώ να κάνω κάτι για να μην μου συμβεί;
Χρήσιμες συμβουλές για όλους μικρούς και μεγάλους είναι να φοράτε ένα ζευγάρι γυαλιά ηλίου UV καικαπέλο με γείσο όταν είστε έξω στον ήλιο.
Σταματήστε το κάπνισμα αν είστε καπνιστής. Οι έρευνες έχουν δείξει ότι οι καπνιστές έχουν μεγαλύτερη πιθανότητα να παρουσιάσουν ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και θα ήθελα να σας ενθαρρύνω να σταματήσετε το κάπνισμα για να μειώσετε την πιθανότητα εμφάνισης ΗΕΩ, καθώς και για την αποφυγή άλλων ιατρικών προβλημάτων.