GLAUCOMA

Το Γλαύκωμα περιλαμβάνει μια ομάδα παθήσεων των ματιών στην οποία η πίεση στο

εσωτερικό του οφθαλμού (ενδοφθάλμια πίεση) προκαλεί βλάβη στο νεύρο, στο πίσω

μέρος του ματιού (το οπτικό νεύρο). Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε προοδευτική

απώλεια της περιφερικής όρασης (του οπτικού πεδίου) και, τελικά, μπορεί να

προκαλέσει πλήρη τύφλωση. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων γλαυκώματος η

ενδοφθάλμια πίεση είναι αυξημένη. Σε ορισμένους ασθενείς όμως παρόλο που η

πίεση είναι εντός των φυσιολογικών ορίων, μπορεί να δημιουργήσει βλάβες στο

οπτικό νεύρο λόγω εγγενών αδυναμιών του.
Τι προκαλεί την πίεση μέσα στο μάτι;

Το υγρό (υδατοειδές υγρό) μέσα στο μάτι παράγεται από ένα στρώμα κυττάρων στην

επιφάνεια του μυός (το ακτινωτό σώμα), που κινεί το φακό μέσα στο μάτι. Το

υδατοειδές υγρό παρέχει θρεπτικά συστατικά στο μπροστινό μέρος του ματιού (ιδίως

στον κερατοειδή και το φακό που δεν έχουν αιμοφόρα αγγεία), αφαιρεί τα

υπολείματα του μεταβολισμού και δημιουργεί την ενδοφθάλμια πίεση ώστε το μάτι

να διατηρεί το σχήμα του και να λειτουργεί φυσιολογικά. Το υδατοειδές υγρό

αποχετεύεται κυρίως μέσω του δοκιδωτού πλέγματος το οποίο βρίσκεται στη γωνία,

όπου ο κερατοειδής συναντά την ίριδα. Η φυσιολογική πίεση του ματιού είναι μεταξύ

12 και 21 χιλιοστόμετρα υδραργύρου (mmHg). Εάν για οποιοδήποτε λόγο η εκροή

του υδατοειδούς υγρού παρεμποδίζεται, η πίεση μπορεί να αυξηθεί και δημιουργείται

το γλαύκωμα.

Παθήσεις Αμφιβληστροειδούς
Ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας

Η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας (ή ΗΕΩ για συντομία), είναι μία από τις

συχνότερες αιτίες απώλειας της όρασης στους ηλικιωμένους με σχεδόν το 50% των

ατόμων άνω των 75 ετών να πάσχουν απο κάποια μορφή της.

Ο αμφιβληστροειδής

Ο αμφιβληστροειδής βρίσκεται στο πίσω μέρος του ματιού και λειτουργεί σαν το

φιλμ σε μια φωτογραφική μηχανή. Είναι το μέρος του ματιού που μετατρέπει το φως

σε ηλεκτρικά σήματα τα οποία στη συνέχεια πέρνάνε κατά μήκος του οπτικού νεύρου

στον εγκέφαλο και παίρνουν τη μορφή της εικόνας που βλέπετε.

Η περιοχή της ωχράς κηλίδας

Αυτή η περιοχή του αμφιβληστροειδή είναι υπεύθυνη για το μεγαλύτερο μέρος της

κεντρικής όρασης μας.

Δυστυχώς αυτό είναι το τμήμα του αμφιβληστροειδούς που επηρεάζεται απο την

εκφύλιση της ωχράς κηλίδας. Ο αμφιβληστροειδής εκτός της ζώνης αυτής δεν

πλήττεται, πράγμα που σημαίνει ότι η περιφερειακή σας όραση δεν θα επηρεαστεί

από την ΗΕΩ. Είναι μόνο η κεντρική όραση που επηρεάζεται προκαλώντας δυσκολία

στην ανάγνωση, αλλά όχι μια συνολική τύφλωση.

Τύποι εκφύλισης της ωχράς κηλίδας:

Α) Ξηρού τύπου – είναι μια σταδιακή λέπτυνση του κεντρικού αμφιβληστροειδούς

που συνήθως πέρνει πολλά χρόνια για να αναπτυχθεί.

Β) Υγρού ή δισκοειδούς τύπου – εδώ το σώμα προσπαθεί να θεραπεύσει τη γήρανση

του αμφιβληστροειδούς, δημιουργώντας τοπική νεο-αγγείωση που αναπτύσσεται

μέσα στον αμφιβληστροειδή. Δυστυχώς, αυτά τα αγγεία είναι πολύ εύθραυστα και

συχνά αιμορραγούν. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε μια ξαφνική επιδείνωση της

όρασης. Η όραση μπορεί να παραμορφωθεί και οι ευθείες γραμμές, όπως π.χ. τα

πλαίσια των παραθύρων, μπορούν να εμφανίζοντε σα να είναι λυγισμένα.

Υπάρχει κάποια θεραπεία;

Οι περισσότεροι άνθρωποι έχουν την ξηρή μορφή για την οποία δεν υπάρχει ειδική

θεραπεία εκτός από ειδικά συμπληρώματα διατροφής.- βλ. παρακάτω. Αν και η

κατάσταση μπορεί σιγά-σιγά να επιδεινωθεί, ποτέ δεν θα οδηγήσει σε ολική

τύφλωση, καθώς συνήθως δεν επηρεάζει την περιφερειακή όραση.

Μερικοί άνθρωποι έχουν την υγρή μορφή της εκφύλισης της ωχράς κηλίδας. Η

θεραπεία είναι πλέον δυνατόν στις περισσότερες μορφές υγρού τύπου της νόσου

λόγω της εισαγωγής των ενέσεων του αντι-αυξητικού παράγοντα των αγγείων, όπως

το Lucentis, και στο μέλλον ενδεχομένως η χρήση ακτινοθεραπεία στην ωχρά κηλίδα.

Το Lucentis έχει γίνει τώρα η θεραπεία πρώτης γραμμής

στις περισσότερες περιπτώσεις υγρού τύπου της νόσου με καλά αποτελέσματα. Άλλες

θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν τη φωτοδυναμική θεραπεία με χρήση

Visudyne, πιθανώς σε συνδυασμό με ενδοϋαλοειδικές ενέσεις στεροειδών.

Οι ενδοϋαλοειδικές ενέσεις του αντι-αυξητικού παράγοντα των αγγείων

Lucentis

Κατά τη διάρκεια των τελευταίων ετών έχουν υπάρξει σημαντικές πρόοδοι όσον

αφορά τη θεραπεία του υγρού τύπου της εκφύλιση της ωχράς κηλίδας, με την

εισαγωγή του αντι-αυξητικού παράγοντα των αγγείων (anti VEGF). Αυτή η θεραπεία

έχει φέρει επανάσταση στη θεραπεία του υγρού τύπου της εκφύλιση της ωχράς

κηλίδας με αποτέλεσμα ένα σημαντικά χαμηλότερο ποσοστό απώλειας της όρασης σε

σχέση με τις προηγούμενες θεραπείες.

Παράγοντες κινδύνου για την ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας

Αν και η λήψη βιταμινών για τα μάτια είναι ένας αποτελεσματικός τρόπος για τα

διατηρήσετε την όρασή σας και να προστατεύσετε τα μάτια σας, υπάρχουν και

κάποιοι παράγοντες κινδύνου πέρα από τον έλεγχό σας. Παρόλα αυτά, θα πρέπει να

έχετε επίγνωση αυτών:

Προδιαθεσικοι παράγοντες

 Ηλικία — Σύμφωνα με τους ειδικούς, η ηλικία είναι ο σημαντικότερος

παράγοντας κινδύνου για την ηλικιακή εκφύλιση ωχρας . Στην ηλικία των 50

ο κίνδυνος είναι μόνο 2%, αλλά στην ηλικία των 70% εκτινάσσεται στο 30%.

 Οικογενειακό ιστορικό — αν ένας κοντινός συγγενής εξ αίματος πάσχει από

ΗΕΩ, έχετε κι εσείς μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξετε την νόσο.

 Φύλο — Οι γυναίκες διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο να αναπτύξουν ηλικιακή

εκφύλιση ωχρας .

 Φυλή — Τα άτομα της καυκάσιας φυλής έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να

νοσήσουν από ηλικιακή εκφύλιση ωχρας.

Προληψη

 Να παρακολουθείτε την χοληστερίνη σας — Άτομα με υψηλή χοληστερίνη

στον αίμα μπορεί να παρουσιάζουν αυξημένο κίνδυνο. Αν η χοληστερίνη σας

είναι υψηλή, συνεργαστείτε με τον ιατρό σας για να την κατεβάσετε..

 Να κρατάτε χαμηλή την πίεσή σας — Η κακή κυκλοφορία του αίματος λόγω

υψηλής αρτηριακής πίεσης και άλλες σχετιζόμενες με την καρδιά παθολογικές

καταστάσεις μπορούν να μειώσουν την ροή του αίματος προς τα μάτια και να

συμβάλουν στην εξέλιξη της ηλικιακής εκφύλισης ωχρας. Εάν σας έχει

διαγνωσθεί υψηλή πίεση, οφείλετε να το γνωστοποιήσετε στον οφθαλμίατρο

σας.

 Κόψτε το κάπνισμα — Ιδού ένας ακόμη λόγος για να το σταματήσετε. Το

κάπνισμα πιθανόν να αυξάνει τον κίνδυνο να πάθετε ηλικιακή εκφύλιση

ωχρας.

 Να έχετε καλά ισορροπημένη διατροφή — Η ανεπαρκής λήψη

αντιοξειδωτικών, η κατανάλωση οινοπνεύματος και κορεσμένων λιπών

μπορούν να δημιουργήσουν αντιδράσεις ελευθέρων ριζών, οι οποίες είναι

πιθανόν να είναι επιζήμιες για την ωχρά κηλίδα.

 Να προστατεύεστε από τον ήλιο — Να φοράτε γυαλιά ηλίου. Η σημαντική

σωρευτική έκθεση στον ήλιο μπορεί να αυξάνει τον κίνδυνο της ηλικιακής

εκφύλισης ωχρας.